System czekowy sposobem na szarą strefę

Na początku lipca miało miejsce seminarium zorganizowane przez Agnieszka Kozłowską-Rajewicz, w którym wzięli udział Sekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, prof. Jacek Męcina, senator Mieczysław Augustyn i inni eksperci. Temat spotkania dotyczył zagadnienia, jakim jest nierejestrowany obszar pracy oraz jak sobie z tym problemem radzić.

Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, wyjaśniła że praca nierejestrowana to wszelka działalność zarobkowa, zgodna z prawem pod względem swojej natury, lecz niezgłoszona władzom publicznym, natomiast szara strefa „to obszar gospodarki państwa, którego dochody osiągane z działalności niezakazanej przez prawo, są ukrywane w całości lub w części przed organami państwa. Na dużą część szarej strefy składa się właśnie praca nierejestrowana. Pozostałą część stanowi ukrywanie części dochodów przez firmy, by uniknąć opodatkowania. Problem ten najmniej dotyczy krajów skandynawskich oraz krajów Europy Zachodniej. Najgorzej zaś sytuacja wygląda w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, szczególnie w Bułgarii gdzie wskaźnik ten wynosi 31%. Polska z 24,4 % znajduje się na ósmym miejscu od końca, odbiegając od średniej Unii Europejskiej aż o 8%.

Z tych powodów niezwykle ważnym jest powstanie Europejskiej platformy na rzecz usprawnienia współpracy w zakresie zapobiegania pracy nierejestrowanej i zniechęcania do niej. Zajmowałaby się ona między innymi pozorowanym samozatrudnieniem i nieprzestrzeganiem prawa pracy. Pozwoliłaby zdaniem Agnieszki Kozłowskiej-Rajewicz także na wymianę informacji pomiędzy krajami oraz na efektywną ocenę wprowadzonych już rozwiązań.

Senator Mieczysław Augustyn podczas spotkania zaprezentował projekt ustawy, dotyczącej opieki nad osobami zależnymi i tam też powstał pomysł bonu czekowego, jako narzędzia zapłaty za wykonywaną pracę i tym samym rozwiązania szarej strefy, a z perspektywy zatrudnienia mamy tam wielki potencjał miejsc pracy, jaki rozwinie się w ciągu najbliższych 5 lat. Prace nad ustawą ciągle trwają, są tam regulacje wszystkich innych warunków zatrudnienia, jak wymagania wobec pracowników, zakres usług.

Na spotkaniu, zgodnie stwierdzono, że walka z szarą strefą jest efektywniejsza, gdy wprowadza się system zachęt. Rozwiązanie czekowe, które zawiera dopłatę z funduszy publicznych w postaci ubezpieczenia czy innych bonusów premiowych, może być jedną z odpowiedzi.