Ponad 9 mld zł na świadczenia geriatryczne dla seniorów w 2023 r.

Starzenie się społeczeństwa to nie tylko wyzwanie demograficzne, ale też finansowe. W 2023 roku na świadczenia geriatryczna i hospicyjne skierowane do polskich seniorów przeznaczono ponad 9 mld zł. Czy to dużo? Sprawdzamy co dokładnie kryje się za tą kwotą.

W 2023 roku wydatki na seniorów korzystających z publicznego systemu ochrony zdrowia w zakresie świadczeń geriatrycznych przekroczyły 9 mld zł. Prawie połowę tej kwoty stanowiły wydatki na rehabilitację leczniczą dla osób w wieku 60+ (4,4 mld zł). Istotne sumy przeznaczono zarówno na zapewnienie opieki długoterminowej (zarówno stacjonarnej, jak i domowej), na którą wydano ponad 3 mld zł. Z kolei 1,3 mld zł przeznaczono na opiekę paliatywną. Najmniej wydano na świadczenia związane z opieką psychiatryczną, ale może to wynikać z tego, że seniorzy niechętnie zgłaszają się po pomoc do specjalistów. Warto jednak podkreślić, że w tych kosztach nie uwzględniono wydatków na leki, które stanowią znaczną część wydatków na opiekę zdrowotną seniorów.

Opieka geriatryczna

Geriatria to specjalistyczna dziedzina medycyny zajmująca się zdrowiem, chorobami, opieką i pomocą osobom w podeszłym wieku. Specjalistycznej opieki geriatrycznej najczęściej wymagają osoby po 70. roku życia z wielochorobowością lub każda osoba w wieku 80 lat i więcej ze względu na zwiększone ryzyko złożonych patologii, powikłań, chronicyzacji chorób ostrych oraz utraty autonomii.

W 2023 r. odziały geriatryczne w Polsce dysponowały 1 316 łóżkami. Hospitalizowanych na oddziałach geriatrycznych zostało ponad 31 tys. osób, a łączna wartość rozliczonych świadczeń wyniosła ponad 290,5 mln zł. Z kolei w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej udzielono ponad 76,5 tys. porad geriatrycznych o łącznej wartości ponad 8,8 mln zł. W 2023 roku zrealizowano również świadczenia w ramach całościowej opieki geriatrycznej dla ponad 17 tys. pacjentów, a łączna wartość rozliczonych usług wyniosła blisko 4,7 mln złotych.

Opieka długoterminowa

Opieka długoterminowa jest dedykowana osobom przewlekle chorym, których stan zdrowia nie wymaga hospitalizacji, ale uniemożliwia samodzielne funkcjonowanie. Świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej są udzielane w warunkach:

• stacjonarnych - w zakładach opiekuńczo-leczniczych (ZOL) i zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych (ZPO),
• oraz domowych - poprzez pielęgniarską opiekę długoterminową i zespoły długoterminowej opieki domowej.

W 2023 roku w ramach świadczeń udzielonych w warunkach domowych:

• zrealizowano 9,41 mln wizyt pielęgniarki lub fizjoterapeuty,
• udzielono 0,16 mln porad lekarskich,
• oraz sprawozdano 16,71 mln osobodni.

Natomiast w przypadku świadczeń udzielonych w opiece stacjonarnej:

• udzielono 2,88 mln porad lekarskich,
• oraz sprawozdano 8,94 mln osobodni.

W sumie wartość świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych udzielonych seniorom w 2023 r. przekroczyła 3 mld złotych. Ze zrealizowanych usług skorzystało ponad 107 tys. osób w wieku 60+.

Opieka paliatywna i hospicyjna

Opieka paliatywna i hospicyjna jest przeznaczona dla pacjentów chorujących na nieuleczalne, postępujące, ograniczające życie choroby. Jej celem jest poprawa jakości życia poprzez zapobieganie i uśmierzanie bólu oraz innych objawów somatycznych, a także łagodzenie cierpień psychicznych, duchowych i socjalnych. Świadczenia gwarantowane są udzielane w warunkach:

• ambulatoryjnych - w poradniach medycyny paliatywnej,
• domowych - w ramach hospicjum domowego przez zespół medycyny paliatywnej,
• oraz stacjonarnych - w hospicjach stacjonarnych i oddziałach medycyny paliatywnej.

W 2023 r. w całej Polsce świadczenia z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej realizowało w ramach NFZ 539 świadczeniodawców. Opieką objęto 89 597 osób starszych, a łączna kwota zrealizowanych świadczeń wyniosła ponad 1,3 mld zł.

Opieka psychiatrycznaZ badań wynika, że co piąty sześćdziesięciolatek w Polsce ma symptomy mogące świadczyć o depresji, a wśród osiemdziesięciolatków dotyczy to już połowy seniorów. Istniejące problemy potęguje rosnący odsetek seniorów żyjących samotnie, w szczególności tych należących do najstarszych grup wiekowych - aż trzy na dziesięć osób powyżej 80. roku życia wskazuje, że doskwiera im samotność, a jedna na dziesięć czuje się samotna zawsze lub bardzo często. Jest to ogromny problem ponieważ brak kontaktów społecznych może prowadzić do depresji, lęku i innych problemów psychicznych, które mogą wymagać specjalistycznej pomocy. Jednocześnie tylko o 16 proc. osób z zaburzeniami psychicznymi korzysta z pomocy psychiatrycznej lub psychologicznej, co powoduje że ich problemy będą się nasilać.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia osoby starsze mogły korzystać z dwóch rodzajów świadczeń gwarantowanych:

• świadczenia psychogeriatrycznego obejmującego diagnostykę i leczenie osób z zaburzeniami psychicznymi, w szczególności zaburzeniami procesów poznawczych, powyżej 60 roku życia. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się hospitalizację pacjentów w wieku poniżej 60 roku życia,
• oraz świadczenia dziennego psychiatryczno geriatrycznego obejmujące diagnostykę, leczenie i rehabilitację osób z zaburzeniami psychicznymi powyżej 60 roku życia.

W 2023 roku z oferowanych świadczeń skorzystało 5 683 osób, a ich łączna wartość przekroczyła milion złotych.

Świadczenia rehabilitacyjne

W ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego nie ma wydzielonych świadczeń rehabilitacyjnych dedykowanych wyłącznie osobom po 60. roku życia. Seniorzy, w zależności od stanu zdrowia, korzystają z rehabilitacji na zasadach ogólnych w warunkach ambulatoryjnych, domowych (fizjoterapia domowa), oddziałach dziennych lub stacjonarnych.

Źródło: www.cowzdrowiu.pl